Meer jongeren met schulden, vooral zorgpremie is een probleem

• Sharmentha Read

  redacteur Economie

Deurwaarders zien steeds meer jongeren met schulden. Een van de belangrijkste oorzaken is betaalachterstanden bij de zorgverzekering, blijkt uit een rondgang van de NOS. Extra wrang is dat veel van deze jongeren geen zorgtoeslag aanvragen.

Flanderijn, een van de grootste gerechtsdeurwaarders van het land, heeft op dit moment zo’n 45.000 jongeren met betalingsachterstanden in het bestand. “Dat aantal wordt niet kleiner, sterker nog: we zien het elk jaar met 1 of 2 procent stijgen”, zegt directeur Michel van Leeuwen. Daarbij valt het de gerechtsdeurwaarder op dat de zorgpremie als eerste voorbijkomt.

En ook Paul Otter, gerechtsdeurwaarder bij Syncasso, maakt zich zorgen over het toenemend aantal jongeren met schulden. “Het is een stijging die groot genoeg is om te zeggen, hier is wat aan de hand.”

NOSop3 maakte eerder deze video over geldproblemen en geldstress bij jongeren:

Om mensen te ondersteunen met het betalen van de zorgverzekering heeft de overheid zorgtoeslag in het leven geroepen. Daar kunnen ook jongeren een beroep op doen. Maar uit een onderzoek van het Nibud onder mbo-studenten in 2021 bleek dat velen van hen geld mislopen omdat ze niet op de hoogte zijn dat ze daarvan gebruik kunnen maken. Ook Flanderijn hoort vaak van jongeren dat zij geen zorgtoeslag hebben aangevraagd. “Ze zijn bang dat ze het geld later moeten terugbetalen.”

Zorgverzekeraars zien ook dat jongeren kampen met achterstanden, maar ze vormen geen “specifieke probleemgroep”, laat een woordvoerder van CZ weten. En de afgelopen jaren zijn zorgverzekeraars mensen met betaalachterstanden ook actief gaan benaderen. Als iemand een achterstand heeft van zes maanden, zijn verzekeraars verplicht om die persoon te registreren als wanbetaler.

Die mensen komen dan terecht bij de overheidsinstantie CAK, waaraan zij een hogere zorgpremie moeten betalen. “Dit willen we juist voorkomen, omdat mensen zo nog verder in de problemen raken”, zegt een woordvoerder van Zilveren Kruis.

Maar soms gaat het toch mis. Layla Badoella kwam op haar 19e terecht bij het CAK. “Toen ik te horen kreeg dat ik stond geregistreerd als wanbetaler, ben ik daar erg van geschrokken.”

In eerste instantie wist ze niet direct wat ze daarmee aan moest. Iets wat organisaties die met jongeren werken ook opvalt. “Van het moment dat jongeren 18 jaar worden, is de zorgpremie het grootste probleem”, zegt Nancy Rijssel van Stichting Young Adults Life Coaching. “Ze hebben vaak niet voldoende financiële kennis en weten niet hoe ze hiermee moeten omgaan.”

De gedachte is dat ouders hun kinderen bij de opvoeding ook leren over financiële verantwoordelijkheid. “Maar als er thuis al financiële problemen zijn, dan kunnen ouders dat hun kinderen ook niet leren”, zegt Rijssel.

De behoefte aan financiële kennis onder jongeren is er volgens Flanderijn wel. Uit onderzoek van de gerechtsdeurwaarder blijkt dat zo’n 86 procent van de jongeren graag meer daarover had willen leren op school. “Er zijn al veel initiatieven om jongeren te ondersteunen, maar wij denken dat scholen een belangrijke rol kunnen spelen als het gaat om financiële educatie.”

Badoella kwam uiteindelijk terecht bij Stichting ONSbank, die jongeren tijdens een traject van zes maanden helpt met hun schulden. “Ik voelde me daar ook echt gezien, ik was er geen nummertje, maar ik was gewoon Layla.”

Na het traject heeft ze nog een extra programma gevolgd om als ervaringsdeskundige naar buiten te kunnen treden. Ze geeft nu voorlichting aan jongeren over hoe om te gaan met schulden.