NOS Nieuws••Aangepast
De Staat moet benadeelde vermogenden compenseren voor te veel betaalde belasting in box 3. Dat oordeelt de Hoge Raad. De compensatie betekent een miljardenstrop voor het kabinet.
Het gaat om gevallen waarbij een geschat rendement waarmee de Belastingdienst rekende hoger uitvalt dan het daadwerkelijke rendement dat mensen hadden behaald. De Hoge Raad oordeelde in 2021 al dat het heffen met zo’n fictief rendement juridisch niet houdbaar was.
Nu zet de Hoge Raad een streep door de Herstelwet die het ministerie invoerde. Met die wet probeerde het kabinet tegemoet te komen aan de bezwaren van de Hoge Raad.
Maar volgens de rechters wordt in de Herstelwet nog steeds onterecht onderscheid gemaakt tussen verschillende groepen beleggers. De wet is daarom in strijd met het Europees recht en verbod op discriminatie.
Verschillende risico’s
Verschillen in beleggen betreffen onder meer de mate waarin de belegger risico neemt. Grote risico’s kunnen hoge rendementen opleveren, maar ook flinke verliezen, zoals bij aandelen van beginnende bedrijven. Behoudende beleggers nemen weinig risico en proberen een zo zeker mogelijk rendement te behalen, bijvoorbeeld bij staatsobligaties.
Deze groepen mag je volgens de Hoge Raad niet over een kam scheren bij het heffen van belasting. Ook hier moet beter worden nagegaan wat daadwerkelijk het rendement was.
De Herstelwet voldoet volgens de Raad wel als het om spaarders gaat. Want het fictieve rendement waarmee de Belastingdienst rekent, ligt dicht bij de spaarrente.
Slecht beursjaar
Veel mensen zullen zich afvragen wat ze nu moeten doen, zegt Robert van der Jagt van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB). “Er zijn vanaf het belastingjaar 2021 geen definitieve aanslagen meer opgelegd voor belastingplichtigen met meer dan alleen banktegoeden, zoals bijvoorbeeld effecten. Het jaar 2022 was bijvoorbeeld een erg slecht jaar op de beurs, dus er zullen een hoop mensen zijn die menen recht te hebben op een belastingvermindering.”
Maar dat slechte beursjaar betekent niet automatisch dat er minder rendement is behaald dan eerder is geschat. “Als je een tweede woning hebt waarvan de WOZ-waarde toen omhoog is geschoten, schiet je er mogelijk nog niks mee op”, zegt Van der Jagt.
Hij vertelt dat de Belastingdienst het werkelijke rendement momenteel nog niet kan berekenen, omdat alleen belastingplichtigen dat weten. Er moet daarom een formulier komen waarmee mensen dat kunnen doorgeven. “Maar het is afwachten hoe dat proces er precies uit zal komen te zien.”
“Fantastisch voor belastingbetaler”
Jurgen de Vries, voorzitter van de Bond voor Belastingbetalers reageert opgetogen op de uitspraak: “Het is een fantastisch resultaat voor de belastingbetaler. “We zijn tien jaar geleden begonnen met de juridische procedure, maar door deze uitspraak weet je dat je ergens voor hebt gestreden.”
Een nieuwe wet waarbij geheven wordt over het werkelijke rendement wordt waarschijnlijk pas in 2027 van kracht. “De Hoge Raad heeft nu twee keer aangegeven dat het niet werkt, dus de bal ligt nu echt bij het kabinet, ik hoop echt dat we niet nog jaren moeten wachten tot die wet er is”, zegt De Vries.
Dat belastingbetalers gecompenseerd moeten worden, kost de schatkist waarschijnlijk eenmalig 4,1 miljard euro. Daarna volgen jaarlijks nog eens enkele miljarden totdat er een heffing is op basis van werkelijk rendement.
