NOS Nieuws••Aangepast
Een uitgestrekte vallei met bijna oneindige rijen aan tentenkampen en daarop de leuze “All Eyes on Rafah”. Het AI-beeld wordt massaal gedeeld op sociale media, op Instagram in korte tijd al bijna 40 miljoen keer. En de teller loopt steeds verder op.
De zin “All Eyes on Rafah” is niet nieuw. De leuze verschijnt regelmatig op protestborden en op sociale media bij foto’s van de situatie in de zuidelijke stad in de Gazastrook. Maar dit beeld is anders, zo blijkt. Het springt eruit en heeft een uitzonderlijke vlucht genomen op sociale media.
“Ik heb nog niet eerder gezien dat het op deze manier gedeeld wordt”, zegt communicatiestrateeg Rutger Tiesma. “Mensen voelen een bepaalde onmacht en misschien ook wel een mate van groepsdruk. Belangrijk is wel om te weten dat sommige mensen die afbeelding overal zien en andere helemaal niet of minder.”
Niet blij met dit beeld
Een fotograaf uit Maleisië, genaamd Chaa My, maakte het beeld met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) na de dodelijke aanval op een tentenkamp bij Rafah van afgelopen zondag, niet beseffend dat het tientallen miljoen mensen bij elkaar zou brengen.
“Maar er zijn ook mensen die niet blij zijn met dit beeld”, schreef de fotograaf kort nadat zijn ontwerp viral was gegaan. “Kijk niet neer op Rafah. Zeg het voort, zodat ze schrikken en bang zijn voor ons allemaal.”
Strijdkreet
De uitdrukking “All Eyes on Rafah” is een oproep om niet weg te kijken van wat er zich in de stad afspeelt. De slogan lijkt gebaseerd op de woorden die directeur Rik Peeperkorn van de Wereldgezondheidsorganisatie gebruikte in februari dit jaar. Hij deed zijn uitspraak nadat de Israëlische premier Netanyahu opdracht had gegeven voor een evacuatieplan in Rafah, waarna het veelbesproken grondoffensief in de grensstad zou kunnen beginnen. “All eyes are on Rafah”, zei Peeperkorn toen.
Verschillende organisaties en lobbygroepen herhaalden in de weken daarna de woorden van Peeperkorn. Daarnaast werden ze gebruikt als strijdkreet bij demonstraties in de hele wereld, ook in Nederland.
Niks gevaarlijks of controversieels
Matt Navarra, een socialemedia-expert, zegt tegen NBC News dat dit beeld laat zien hoe activisten AI gebruiken zonder de regels van een platform te overtreden. “Het omzeilt mogelijk een deel van de geautomatiseerde moderatie. Er staat niks gevaarlijks of controversieels in”, zegt Navarra. “Het is interessant om te zien dat dit doorbreekt.”
Na maanden van strijd en nu Israëlische aanvallen op en nabij tentenkampen in Rafah tientallen doden tot gevolg hebben gehad, wordt de roep om in te grijpen in Gaza luider.
Maar in de ogen van bijvoorbeeld de Amerikaanse president Biden is de zogenoemde en veel besproken ‘rode lijn’ nog niet overschreden. De VS is de belangrijkste bondgenoot van Israël en steunt het land met wapenleveranties.
Of dit beeld zich van online naar offline verplaatst en dus daadwerkelijk impact zal hebben op bijvoorbeeld de politiek is afwachten, zegt Tiesma. “Je ziet het overal voorbij komen, de vraag is: hoe nu verder?”
